Svjetski dan hepatitisa obilježava se 28. jula na dan rođenja dr Baruha Blumberga koji je 1967. godine otkrio virus hepatitisa B, a dvije godine kasnije razvio i prvu vakcinu protiv hepatitisa B. Za svoja dostignuća, nagrađen je Nobelovom nagradom 1976. godine.

Svjetski dan hepatitisa se obilježava sa ciljem podizanja svijesti o virusnim hepatitisima i značaju prevencije, testiranja i liječenja ovih infekcija. Predstavlja priliku da se javnost edukuje i upozna sa naporima koji se širom svijeta ulažu u sprječavanju, kontroli i eliminaciji virusnih hepatitisa, kao i mjerama koje svaki pojedinac može preduzimati kako bi spriječio obolijevanje. Ove godine slogan kampanje je “ČEKANJE NIJE OPCIJA“, što je u skladu sa ključnim porukama SZO.

Virusni hepatitisi predstavljaju grupu zaraznih bolesti poznatih kao hepatitis A, hepatitis B, hepatitis C, hepatitis D i hepatitis E. Ove infekcije pogađaju milione ljudi širom svijeta, izazivaju, u zavisnosti od uzročnika, akutne (kratkoročne) i hronične (dugotrajne) bolesti jetre.

Virusi hepatitisa B (HBV) i hepatitisa C (HCV) izazivaju hronični hepatitis koji traje nekoliko decenija i predstavljaju značajan javno-zdravstveni problem u svijetu. Glavni su uzročnici akutnog i hroničnog oboljenja jetre (ciroze jetre i hepatocelularnog karcinoma) i procjenjuje se da godišnje usljed ovih oboljenja umre 1,1 miliona ljudi. Procjenjuje se da u svijetu 296 miliona ljudi živi sa hroničnom HBV infekcijom i 58 miliona ljudi sa hroničnom HCV infekcijom. Smatra se da oko 10% osoba koje žive sa hepatitisom B zna svoj status, od kojih se 22% liječi. Procjenjuje se da 15,2 miliona osoba sa hroničnim hepatitisom C zna svoj status, od kojih se liječi oko 9,4 miliona.

HBV i HCV se prenose nezaštićenim seksualnim odnosom sa inficiranom osobom, putem krvi (dijeljenjem zaraženih igala i špriceva i druge opreme za injektiranje, korišćenjem kontaminiranog pribora za tetoviranje i pirsing, kontaktom sa krvlju ili otvorenim ranama inficirane osobe, ubodom kontaminiranom iglom ili povredama oštrim predmetima, dijeljenjem brijača ili četkice za zube sa inficiranom osobom) i sa inficirane majke na dijete tokom porođaja.

Okosnica prevencije hepatitisa B je vakcinacija. Kod nas se sprovodi rutinska vakcinacija odojčadi i vakcinacija po epidemiološkim indikacijama (određenih kategorija koje su u povećanom riziku, kao što su osobe na hemodijalizi, kućni i seksualni kontakti osoba s hroničnom HBV infekcijom, zdravstveni radnici, itd).

Opšte mjere prevencije, kako za hepatitis B, tako i za hepatitis C, podrazumijevaju primjenu strategija o sigurnosti krvi, uključujući provjeru svih komponenti krvi koji se koriste za transfuziju, pravilno odlaganje medicinskog otpada, prevenciju prenosa prilikom injektranja droga, tzv. programi smanjenja štete, sigurnije seksualne prakse i ponašanja.

Jedini način da se utvrdi da li osoba ima HBV ili HCV infekciju je testiranje. Osim obaveznog testiranja koje se sprovodi kod dobrovoljnih davalaca krvi, tkiva i organa, testiranje na hepatitis B i hepatitis C se preporučuje kod osoba sa simptomima i kliničkim znacima hroničnog hepatitisa, kao i osobama koje su više pogođene hepatitisom B i C, osobama koje pripadaju populacijama u kojima je registrovana viša prevalencija hepatitis B i C infekcije ili su, usljed rizičnog ponašanja, više izložene ovoj infekciji.

Veoma je važno otkriti svoj hepatitis status što ranije, jer rano započinjanje liječenja može poboljšati kvalitet života i produžiti očekivano trajanje života kod hepatitisa B, a kod infekcije hepatitisom C može dovesti i do izliječenja. Takođe, liječenje smanjuje mogućnost prenosa infekcija na neinficirane osobe.

Savjetovanje i testiranje brzim testovima biće obavljeno 28.jula 2023 godine u prostorijama HES – a u Domu zdravlja Herceg Novi.